Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Ludmiła Jajkiewicz Sędzia NSA Hanna Kamińska (spr.) Sędzia NSA Czesława Socha Protokolant Marcin Chojnacki po rozpoznaniu w dniu 29 października 2013 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej D. M. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 25 kwietnia 2012 r. sygn. akt I SA/Sz 92/12 w sprawie ze skargi D. M. na postanowienia Dyrektora Izby Celnej w [...] z dnia [...] grudnia 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji w sprawie określenia kwoty długu celnego oraz kwoty podatku od towarów i usług 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Szczecinie; 2. zasądza od Dyrektora Izby Celnej w [...] na rzecz D. M. 320 (słownie: trzysta dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2012 r., sygn. akt I SA/Sz 92/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie, działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.; dalej powoływanej jako "p.p.s.a."), oddalił skargę D. M. na postanowienie Dyrektora Izby Celnej w [...] z dnia [...] grudnia 2011 r., nr [...], którym organ ten odmówił stronie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania od decyzji Naczelnika Urzędu Celnego w [...] z dnia [...] maja 2011 r., nr [...], w przedmiocie podatku akcyzowego i podatku od towarów i usług należnych z tytułu importu samochodu osobowego.
Sąd pierwszej instancji wskazał w swoim rozstrzygnięciu ustalenia faktyczne i stanowisko Dyrektora Izby Celnej. Organ ten stwierdził, że w dniu [...] września 2011 r. D. M. wystąpił do organu celnego z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od wskazanej wyżej decyzji Naczelnika Urzędu Celnego z dnia [...] maja 2011 r., załączając jednocześnie do wniosku odwołanie. W uzasadnieniu wnioskodawca wskazał, że w dniu [...] września 2011 r. odebrał korespondencję z organu I instancji, z której dowiedział się, że [...] maja 2011 r. została wydana decyzja w sprawie zaległości w podatku akcyzowym i podatku od towarów i usług. Stwierdził, że nie ponosi winy za uchybienie terminowi do wniesienia odwołania od wspomnianej decyzji, bowiem w okresie 16 maja - 20 września 2011 r. przebywał na praktykach studenckich na Malcie i w tym czasie nie przyjeżdżał do Polski, a dochowując staranności upoważnił profesjonalnego pełnomocnika do reprezentacji jego interesów podczas nieobecności w kraju. W toku postępowania strona nadesłała kopię zaświadczenia z dnia 9 października 2011 r., sporządzonego w języku angielskim przez [...] z siedzibą na Malcie i mającego potwierdzać pobyt D. M. na Malcie w okresie 16 maja - 20 września 2011 r. w ramach praktyki studenckiej. Dyrektor Izby Celnej nie uwzględnił wniosku strony i odmówił D. M. przywrócenia terminu do wniesienia odwołania. Organ administracji stwierdził, że termin na wniesienie odwołania został uchybiony, zaś wniosek o jego przywrócenie został złożony w terminie, jednakże wnioskodawca nie uprawdopodobnił braku winy w uchybieniu terminu w rozumieniu art. 162 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), bowiem pobyt D. M. poza granicami kraju w okresie 16 maja - 20 września 2011 r. nie może być uznany za fakt wykluczający możliwość dokonania czynności procesowej jaką jest złożenie odwołania. Zdaniem Dyrektora Izby Celnej, strona nie wykazała, że przebywając poza miejscem zamieszkania nie miała możliwości sporządzenia i nadania odwołania lub wyręczenia się inną osobą. W ocenie organu administracji, D. M. wykazał się niedbalstwem, bowiem w przypadku dłuższej nieobecności winien zadbać o swoje interesy poprzez powiadomienie stosownych urzędów o czasowym pobycie poza miejscem zamieszkania. Mógł również ustanowić pełnomocnika, który działałby w jego imieniu w toczącym się postępowaniu podatkowym i odbierałby kierowaną do strony korespondencję, w tym decyzję Naczelnika Urzędu Celnego z dnia [...] maja 2011 r. (która została skutecznie doręczona na adres D. M. w trybie art. 150 Ordynacji podatkowej). Organ zaznaczył jednocześnie, że przedmiotowe postępowanie podatkowe - wszczęte postanowieniem z dnia [...] marca 2011 r. doręczonym na adres strony i odebranym przez dorosłego domownika - jest postępowaniem odrębnym od postępowania wszczętego wnioskiem D. M. z dnia 3 grudnia 2008 r., w którym zostało złożone pełnomocnictwo dla radcy prawnego do występowania w imieniu D. M.