Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk Sędziowie: Sędzia NSA Wojciech Jakimowicz Sędzia del. WSA Marcin Kamiński (spr.) Protokolant asystent sędziego Inesa Wyrębkowska po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2018 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej K. W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 15 stycznia 2016 r. sygn. akt I SA/Wa 1131/15 w sprawie ze skargi K. W. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] maja 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty za nieruchomości pozostawione poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej 1. oddala skargę kasacyjną; 2. odstępuje od obciążenia skarżącej kasacyjnie kosztami postępowania kasacyjnego na rzecz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w całości.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 15 stycznia 2016 r. wydanym w sprawie o sygn. akt I SA/Wa 1131/15 oddalił skargę K. W. (skarżącej) na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] maja 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.
Pismem z dnia [...] listopada 2008 r. skarżąca upoważniła M. U. do reprezentowania jej w sprawie potwierdzenia prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości przez W. i W. małż. H. (U.) w miejscowości R., gm. K., pow. [...], woj. [...]. Pismem z dnia [...] listopada 2008 r. M. U. złożył wniosek o potwierdzenie prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia wyżej opisanego mienia poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
Decyzją z dnia [...] marca 2015 r. nr [...] Wojewoda [...] (organ I instancji) odmówił skarżącej prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości przez W. H. (U.) poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej w miejscowości R., pow. [...], woj. [...]. Organ I instancji ustalił, że według stanu na dzień [...] lutego 1931 r. W. U. posiadał [...] ha ziemi. W. U. zmarł [...] listopada 1943 r. w [...], a jego żona W. U. zmarła [...] stycznia 1941 r. w [...]. Następstwo prawne po W. U. organ I instancji ustalił na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego dla [...] z dnia [...] września 2011 r. sygn. akt [...], z którego wynika, że spadek po W. U. (HU.) na podstawie ustawy nabyły dzieci: M. U., K. W. i R. U. (HU.) po 1/3 części. Z prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w [...] z dnia [...] marca 2014 r. wynika, że spadek po R. U. (HU.) na podstawie ustawy nabyli: siostra K. W. i brat M. U. po ½ części, a z postanowienia Sądu Rejonowego dla [...] z dnia [...] grudnia 2014r. sygn. akt [...] wynika, że na podstawie testamentu spadek po M. U. nabyli: syn B. U. i córka S. U. po ½ części.
Organ I instancji ustalił na podstawie pisma skarżącej z dnia [...] września 2014 r., że zamieszkuje ona we [...], a z wniosku o stwierdzenie praw do spadku po W. U. wynika, że zamieszkuje ona we [...] od 1945 r., co świadczy o tym, że nigdy nie opuściła byłego terytorium RP, tzn. nie była repatriantką. Nie została więc spełniona przesłanka z art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r.
Odwołanie od powyższej decyzji wniosła skarżąca reprezentowana przez pełnomocnika S. U..
Rozpatrując sprawę Minister Skarbu Państwa (organ odwoławczy) wskazał, że kwestie rekompensat za "mienie zabużańskie" reguluje ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Organ odwoławczy stwierdził, że skoro skarżąca jako współwłaściciel nieruchomości nie powróciła na obecne terytorium Polski, to znaczy, że nie skorzystała z możliwości repatriacji zgodnie z tzw. "układami republikańskimi". W związku z powyższym organ odwoławczy stwierdził, że nie pozostawiła nieruchomości w wyniku wypędzenia z byłego terytorium Rzeczypospolitej, jak również nie opuściła nieruchomości w związku z wojną rozpoczętą w 1939 r., a zatem nie została spełniona jedna z podstawowych przesłanek ustawowych do nabycia prawa do rekompensaty, określona w art. 2 pkt 1 ww. ustawy. Organ odwoławczy podniósł, iż okoliczność, że skarżąca musiała przymusowo opuścić gospodarstwo rodzinne w miejscowości [...], w świetle przepisów ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. nie jest wystarczającą podstawą potwierdzenia prawa do rekompensaty.