Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Anna Lech sędzia NSA Monika Nowicka (spr.) sędzia del. WSA Agnieszka Miernik Protokolant starszy asystent sędziego Małgorzata Penda po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 14 czerwca 2012 r. sygn. akt II SA/Gl 17/12 w sprawie ze skargi J. W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] listopada 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności pisma dotyczącego rocznej raty za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności oddala skargę kasacyjną.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 14 czerwca 2012 r. sygn. akt II SA/Gl 17/12 oddalił skargę J. W. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] listopada 2011 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności pisma dotyczącego rocznej raty za przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności.
Powyższy wyrok został wydany w następującym okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:
Prezydent Miasta B., decyzją z dnia [...] marca 1998 r., orzekł o odpłatnym przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości gruntowej, położonej w B., oznaczonej jako działka nr [...] o pow. [...] m². Organ ustalił jednocześnie opłatę za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności, w wysokości [...] rat równych wysokości opłaty rocznej, naliczonej z tytułu użytkowania wieczystego za 1997 r., która - w odniesieniu do przedmiotowej działki - wyniosła [...] zł. Organ wskazał także, że wysokość naliczonej raty rocznej waloryzowana będzie corocznie w oparciu o średnioroczny wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych za rok poprzedni.
Naczelnik Wydziału Obrotu Nieruchomościami Urzędu Miejskiego w B. pismem z dnia [...] lutego 2009 r. poinformował J. W. o wysokości raty rocznej za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności płatnej w 2009 r., wskazując, iż wynosi ona [...] zł. Określił także termin i sposób płatności - podając numer konta bankowego.
J. W. pismem z dnia [...] maja 2011 r. wniósł o stwierdzenie nieważności "decyzji z dnia [...] lutego 2009 r.", zarzucając jej rażące naruszenie prawa, tj. wydanie bez podstawy prawnej (art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.) oraz naruszenie przepisów art. 10 § 1 w zw. z art. 6, art. 7, art. 8 i art. 9 oraz art. 107 § 1 i 3 k.p.a. Wnioskodawca wskazał także na naruszenie przepisu art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności (Dz. U. Nr 123, poz. 781), powoływanej dalej jako "ustawa przekształceniowa", poprzez zwaloryzowanie już pierwszej raty rocznej ustalonej za przekształcenie oraz waloryzowanie rat rocznych, w sytuacji, gdy wysokość poszczególnych rat rocznych była określana od kwoty 100% przekraczającej wartość rynkową nieruchomości, przez co w żaden sposób z biegiem lat poszczególne raty nie traciły na swojej wartości, skoro ich wysokość zawsze była o 100% wyższa od wartości rynkowej nieruchomości.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2011 r. - orzekając na podstawie art. 61a § 1 k.p.a. - odmówiło wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności pisma Naczelnika Wydziału Obrotu Nieruchomościami Urzędu Miejskiego w B. z dnia [...] lutego 2009 r., określanego przez wnioskodawcę "decyzją". Organ wskazał, że wszczęcie i prowadzenie postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności może mieć miejsce, jeśli nie występują w sprawie tzw. przyczyny wyłączające jego dopuszczalność. Niedopuszczalne jest wszczęcie takiego postępowania m.in. wówczas, gdy wniosek o stwierdzenie nieważności złoży podmiot nie będący stroną w sprawie zakończonej kwestionowaną decyzją lub strona niemająca zdolności do czynności prawnych (tzw. przyczyny podmiotowe niedopuszczalności), bądź przyczyny przedmiotowe - np. gdy sprawa nie była rozstrzygnięta w formie decyzji administracyjnej lub postanowienia określonego w art. 126 k.p.a., lecz w formie czynności materialno-technicznej, cywilnoprawnej itp., gdy decyzja lub postanowienie zostały wprawdzie wydane, ale nie zostały wprowadzone do obrotu prawnego (doręczone) lub wcześniej wyeliminowane z obrotu prawnego, albo gdy przepis prawa tak stanowi. Stąd też organ w pierwszej kolejności bada, czy nie występuje którakolwiek z przyczyn wyłączających dopuszczalność wszczęcia i prowadzenia postępowania.