Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Irena Kamińska Sędziowie sędzia NSA Anna Łukaszewska - Macioch sędzia del. WSA Marzenna Linska - Wawrzon (spr.) Protokolant Katarzyna Myślińska po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Przedsiębiorstwa [...] w R. S.A. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 23 grudnia 2008 r. sygn. akt I SA/Wa 1324/08 w sprawie ze skargi Przedsiębiorstwa [...] w R. S.A. na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] lipca 2008 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej oddala skargę kasacyjną.
Wyrokiem z dnia 23 grudnia 2008 r., sygn. akt I SA/Wa 1324/08, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu sprawy ze skarg Przedsiębiorstwa [...] w R. S.A. oraz Prezydenta Miasta Rzeszowa na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] lipca 2008 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej oddalił skargę Przedsiębiorstwa [...] w R. S.A., ze skargi Prezydenta Miasta Rzeszowa uchylił zaskarżoną decyzję oraz stwierdził, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu i zasądził od Ministra Infrastruktury na rzecz skarżącego Prezydenta Miasta Rzeszowa kwotę 440 (czterysta czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego. Wyrok został wydany w następujących okolicznościach sprawy: Decyzją z dnia [...] listopada 2001 r. nr [...] Wojewoda Podkarpacki działając na podstawie art. 200 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (w dniu wydania tej decyzji - Dz. U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543 ze zm.), stwierdził nabycie z dniem 5 grudnia 1990 r. przez Państwowe Przedsiębiorstwo [...] w R. prawa użytkowania wieczystego gruntu położonego w Rzeszowie, oznaczonego jako działki nr [...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...] o łącznej powierzchni 1790 m2 oraz nieodpłatne nabycie własności budynku stacji transformatorowej usytuowanej na działce nr [...]. Wnioskiem z dnia [...] września 2006 r. Prezydent Miasta Rzeszowa wystąpił o stwierdzenie nieważności ww. decyzji Wojewody Podkarpackiego w odniesieniu do działek nr [...],[...],[...],[...],[...],[...], tj. w zakresie działek zajętych pod drogi publiczne - [...] i ul. [...]. W wyniku przeprowadzonego postępowania, decyzją z dnia [...] kwietnia 2007 r. nr [...] Minister Budownictwa stwierdził nieważność ww. decyzji Wojewody Podkarpackiego, w części odnoszącej się do działek nr [...],[...] i części działki nr [...], a w pozostałym zakresie odmówił stwierdzenia nieważności. Uzasadniając wydane rozstrzygnięcie Minister Budownictwa stwierdził, iż według akt sprawy część działki nr [...] była objęta al. [...] (część bezpośrednio przyległa do tej ulicy i objęta pasem drogowym), natomiast działki nr [...] i [...] były objęte ul. [...] (dawniej [...]). Skoro te działki były zajęte pod drogi publiczne, to były zarządzane ex lege przez ówczesnego zarządcę drogi i nie znajdowały się w wyłącznym zarządzie uwłaszczonej jednostki. Przedsiębiorstwo [...] w R. S.A. oraz Prezydent Miasta Rzeszowa złożyli wnioski o ponowne rozpatrzenie sprawy. Decyzją z dnia [...] lipca 2008 r. nr [...] Minister Infrastruktury (jako organ, który przejął kompetencję Ministra Budownictwa), po rozpatrzeniu wniosków Przedsiębiorstwa [...] w R. SA oraz Prezydenta Miasta Rzeszowa uchylił ww. decyzję Ministra Budownictwa w części odnoszącej się do działek nr: [...],[...],[...],[...],[...] i działki nr [...] i w tym zakresie stwierdził nieważność decyzji Wojewody Podkarpackiego z dnia [...] listopada 2001 r., natomiast w pozostałym zakresie, kwestionowaną decyzję utrzymał w mocy. Minister Infrastruktury ustalił, że w świetle akt sprawy działki objęte powołaną decyzją uwłaszczeniową tj. działki nr: [...],[...],[...],[...],[...],[...],[...] i [...] w dniu 5 grudnia 1990 r. stanowiły własność Skarbu Państwa na podstawie umów sprzedaży oraz orzeczeń administracyjnych o wywłaszczeniu. Zarząd na rzecz Przedsiębiorstwa [...] w R. został wywiedziony, jak wynikałoby z akt uwłaszczeniowych, z wpisu w KW Nr [...] o treści: "Skarb Państwa - [...] w R.". Z załączonej do akt sprawy dokumentacji oraz mapy ewidencyjnej z dnia [...] lipca 2001 r. wynika, że działki nr [...],[...] i część działki nr [...] (róg al. [...]) były zajęte pod drogi publiczne: ulice [...] i al. [...]. Skoro wymienione działki zostały zajęte pod drogi publiczne, oznacza to, że zgodnie z art. 22 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych w brzmieniu obowiązującym w dniu 5 grudnia 1990 r., zarządcami dróg publicznych były organy administracji wymienione w tym przepisie. Ponadto w trakcie ponownego rozpatrywania sprawy została ujawniona ostateczna decyzja Kierownika Wydziału Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Rzeszowie nr ZGT[...] z dnia [...] lutego 1972 r. o wygaśnięciu użytkowania przez Wojewódzkie Przedsiębiorstwo [...] Oddział I w R. w stosunku do działek nr [...],[...],[...],[...],[...],[...],[...],[...], wobec przewidywanej inwestycji pod budowę planowanej ulicy [...]. Tym samym, w stosunku do tych działek jednostka uwłaszczona nie posiadała prawa zarządu. Wpis w KW Nr [...], mogący wskazywać na prawo zarządu, nie został skorygowany, jednakże nie może on stanowić wystarczającego dokumentu co do prawa zarządu, wobec istniejącej w obiegu prawnym w/w decyzji z dnia [...] lutego 1972 r. o wygaśnięciu użytkowania. Oznacza to, że decyzja uwłaszczeniowa w powyższym zakresie została wydana z rażącym naruszeniem prawa, o którym mowa w art. 156 § 1 pkt 2 Kpa, tj. rażącym naruszeniem art. 200 ust. 1 i 4 ww. ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. ze względu na brak prawa zarządu lub prawa osób trzecich. Z akt sprawy nie wynika również aby zaistniały nieodwracalne skutki prawne w rozumieniu art. 156 § 2 K.p.a. Wobec powyższego stwierdzono nieważność decyzji uwłaszczeniowej w stosunku do działek nr [...],[...] i części działki nr [...] (róg al. [...]), co już wynikało z zaskarżonej decyzji Ministra Budownictwa oraz w stosunku do działek nr [...],[...],[...],[...],[...],[...] (wydzielonej z działki nr [...]), natomiast nie stwierdzono nieważności decyzji uwłaszczeniowej w stosunku do pozostałej części działki nr [...], nie obejmującej działki nr [...] i części objętej al. [...]. Z powyższym rozstrzygnięciem Ministra Infrastruktury nie zgodziło się zarówno Przedsiębiorstwo [...] w R. SA jak i Prezydent Miasta Rzeszowa wnosząc skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Przedsiębiorstwo w swojej skardze zarzuciło brak podania podstawy prawnej stwierdzającej nieważność decyzji jak również naruszenie § 4 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 lutego 1998 r. w sprawie przepisów wykonawczych dotyczących uwłaszczania osób prawnych nieruchomościami będącymi dotychczas w ich zarządzenie lub użytkowaniu (Dz. U. Nr 23, poz. 120) przez pominięcie faktu ujawnienia prawa zarządu w księdze wieczystej. Skarżący ponadto zakwestionował ustalenie, iż decyzja Kierownika Wydziału Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Rzeszowie z dnia [...] lutego 1972 r. jest decyzją prawomocną. Zdaniem skarżącego brak jest podstaw do stwierdzenia nieważności decyzji uwłaszczeniowej. Prezydent Miasta Rzeszowa w swojej skardze zarzucił natomiast wyłącznie rozstrzygnięcie o stwierdzeniu nieważności w "części działki nr [...] objętej al. [...]". Zdaniem skarżącego organ nie ustalił stanu faktycznego w sposób wystarczający do oceny jaka część działki nr [...] powinna była zostać objęta uwłaszczeniem na rzecz [...] SA. Skarżący wskazał, że cała działka nr [...] nie powinna stać się przedmiotem uwłaszczenia. Organ nie może orzec bowiem o nieważności decyzji "w części działki nr [...] (róg al. [...])" czy też w "części działki nr [...] objętej al. [...]", ponieważ ta część działki nie jest prawnie wydzielona i decyzja zawierająca takie stwierdzenie nie będzie mogła stanowić podstawy do wykreślenia prawa użytkowania wieczystego. W odpowiedzi na skargi Minister Infrastruktury wniósł o ich oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie. W uzasadnieniu wydanego rozstrzygnięcia Wojewódzki Sąd Administracyjny zaznaczył, że zaakceptował ustalony w sprawie stan faktyczny, który w istocie był bezsporny. Sąd podzielił też pogląd przedstawiony w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, co do niedopuszczalności uwłaszczenia w odniesieniu do działek nr [...],[...],[...],[...],[...]. Niedopuszczalność uwłaszczenia w tym zakresie wynikała z faktu wydania w dniu [...] lutego 1972 r. decyzji o wygaśnięciu użytkowania. Decyzja ta jest jednoznaczna w swojej treści, a protokół z dnia [...] marca 1972 r. o przekazaniu tych działek przez ówczesne Wojewódzkie Przedsiębiorstwo [...] w R. na rzecz Zarządu Gospodarki Terenami przy Wydziale Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Rzeszowie potwierdza, że decyzja była wprowadzona do obrotu prawnego i wykonana przez poprzednika prawnego skarżącego przedsiębiorstwa. Dlatego też w tym kontekście musi być oceniany wpis w księdze wieczystej KW Nr [...] prowadzonej dla przedmiotowych działek przez Sąd Rejonowy w Rzeszowie potwierdzający zarząd Przedsiębiorstwa. Wpis ten został dokonany przed wydaniem decyzji o wygaśnięciu użytkowania (wpisy z lat 1964-1966). Nie budzi również żadnych wątpliwości, co skarżące Przedsiębiorstwo przyznało m.in. we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, że część działek znajduje się w pasie dróg publicznych. Mianowicie działki nr [...],[...] i części działki nr [...] zostały zajęte przed dniem 5 grudnia 1990 r. pod drogę publiczną, a więc z mocy prawa zostały objęte zarządem przez zarząd drogi. Z tego względu skarga Przedsiębiorstwa - kwestionująca stwierdzenie nieważności decyzji uwłaszczeniowej - jako niezasadna podlegała oddaleniu. Sąd stwierdził, iż nie ma możliwości orzec na niekorzyść skarżącego, jeżeli zaskarżona decyzja nie zawiera wady powodującej jej nieważność - a taka sytuacja w niniejszej sprawie nie występuje. Z tych względów Sąd orzekł w tym zakresie na podstawie art. 151 p.p.s.a.