Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Irena Kamińska Sędziowie sędzia NSA Anna Łukaszewska - Macioch (spr.) sędzia del. WSA Marzenna Linska - Wawrzon Protokolant Katarzyna Myślińska po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Ministra Infrastruktury od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 lutego 2009 r. sygn. akt I SA/Wa 1611/08 w sprawie ze skargi Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] września 2008 r. nr [...] w przedmiocie odszkodowania za nieruchomość 1. uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania; 2. zasądza od Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad na rzecz Ministra Infrastruktury kwotę 280 (dwieście osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 13 lutego 2009 r. sygn. akt I SA/Wa 1611/08 w sprawie ze skargi Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad na decyzję Ministra Infrastruktury z dnia [...] września 2008 r. nr [...] w przedmiocie odszkodowania za nieruchomość, uchylił zaskarżoną decyzję.
W uzasadnieniu wyroku przedstawiono następujący stan faktyczny sprawy:
Minister Infrastruktury decyzją z dnia [...] września 2008 r. nr [...], po rozpatrzeniu odwołania R. Ł. od decyzji Wojewody Ś. z dnia [...] stycznia 2008 r. nr [...] o ustaleniu odszkodowania w kwocie 438.579 złotych za przejęcie z mocy prawa na rzecz Skarbu Państwa z przeznaczeniem celu publicznego, jakim jest budowa drogi ekspresowej [...] na odcinku S.-K. - W. obwodnicy miejscowości S., O., Ł. i W., prawa własności nieruchomości położonej w gminie S., oznaczonej w ewidencji gruntów jako działki nr [...] o pow. 0,1097 ha, nr [...] o pow. 0,1553 ha i nr [...] o pow. 0,4276 ha - uchylił zaskarżoną decyzję Wojewody Ś. z dnia [...] stycznia 2008 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji. W uzasadnieniu decyzji Minister Infrastruktury podał, że decyzją z dnia [...] marca 2007 r. Wojewoda Ś. ustalił lokalizację drogi ekspresowej [...] na odcinku S.-K.-W., obwodnica miejscowości S., O., Ł. i W., a decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją Ministra Budownictwa z dnia [...] maja 2007 r. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych (Dz. U. Nr 80, poz. 721 ze. zm.), nieruchomości wydzielone liniami rozgraniczającymi teren, o których mowa w ust. 2 (linie podziału nieruchomości), stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych, z dniem, w którym decyzja o ustaleniu drogi stała się ostateczna za odszkodowaniem ustalonym przez wojewodę w odrębnej decyzji, o której mowa w art. 18 i 18 a.
Z poczynionych ustaleń wynika, że pismem z dnia [...] sierpnia 2007 r. Wojewoda Ś. zawiadomił o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie ustalenia odszkodowania za przejęcie z mocy prawa własności przedmiotowej nieruchomości. W toku postępowania w dniu [...] stycznia 2008 r. odbyła się rozprawa administracyjna, w trakcie której wyjaśniono, dlaczego działka nr [...] ma mniejszą powierzchnię, niż wynika to z dokumentów posiadanych przez właściciela. Obecny na rozprawie R. Ł. oświadczył, że po zapoznaniu się z tą informacją nie kwestionuje już powierzchni działki, jednak w dalszym ciągu nie zgadza się z wartością gruntu określoną w operacie szacunkowym.
Minister Infrastruktury stwierdził, że zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4 tej ustawy, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji drogi przez organ pierwszej instancji oraz według jej wartości w dniu wydania decyzji ustalającej wysokość odszkodowania, natomiast stosownie do ust. 3 tego artykułu, odszkodowanie podlega waloryzacji na dzień wypłaty, według zasad obowiązujących w przypadku zwrotu wywłaszczonych nieruchomości. Minister Infrastruktury stwierdził również, że na podstawie art. 154 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.), wyboru właściwego podejścia oraz metody i techniki szacowania nieruchomości dokonuje rzeczoznawca majątkowy, uwzględniając w szczególności cel wyceny, rodzaj i położenie nieruchomości, przeznaczenie w planie miejscowym, stopień wyposażenia w urządzenia infrastruktury technicznej, stan jej zagospodarowania oraz dostępne dane o cenach, dochodach i cechach nieruchomości podobnych. W myśl § 36 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i zasad sporządzania operatu szacunkowego (Dz. U. Nr 207, poz. 2109), przy określaniu wartości rynkowej gruntów przeznaczonych lub zajętych pod drogi publiczne stosuje się podejście porównawcze przyjmując ceny transakcyjne uzyskiwane przy sprzedaży gruntów odpowiednio przeznaczonych lub zajętych pod drogi publiczne. Rzeczoznawca majątkowy w stosunku do działek nr [...] oraz nr [...] zastosował podejście porównawcze metodą porównywania parami, natomiast w stosunku do działki nr [...] zastosował metodę korygowania ceny średniej. Przy metodzie porównywania parami porównuje się nieruchomość będącą przedmiotem wyceny, której cechy są znane, kolejno z nieruchomościami podobnymi, które były przedmiotem obrotu rynkowego i dla których znane są ceny transakcyjne, warunki zawarcia transakcji oraz cechy tych nieruchomości.