Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Boniecka-Płaczkowska Sędziowie WSA Gabriela Nowak asesor WSA Mirosław Gdesz (spr.) Protokolant Anna Jurak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 listopada 2007 r. sprawy ze skargi M. K. na decyzję Ministra Skarbu Państwa z dnia [...] maja 2007 r. nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia prawa do rekompensaty za nieruchomość pozostawioną poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję Wojewody Lubuskiego z dnia [...] lutego 2007 r., nr [...]; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.
Minister Skarbu Państwa decyzją z dnia [...] maja 2007 r. nr [...], po rozpatrzeniu odwołania M. K., utrzymał w mocy decyzję Wojewody Lubuskiego z dnia [...] lutego 2007 r. nr [...] o odmowie przyznania prawa do zaliczenia wartości nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
Zaskarżona decyzja została wydana w oparciu o następujące ustalenia faktyczne i prawne:
M. K. wystąpiła w dniu 30 grudnia 1991 r. z wnioskiem o przyznanie ekwiwalentu za mienie pozostawione przez J. B. w miejscowości K., woj. wileńskie, tj. na terenie nie wchodzącym w skład obecnego obszaru Państwa Polskiego.
Wojewoda Lubuski decyzją z dnia [...] lutego 2007 r. odmówił potwierdzenia prawa do rekompensaty, przywołując art. 1 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 169, poz. 1418) stwierdził, że ustawa ta określa wyłącznie zasady przyznawania prawa do rekompensaty za nieruchomości pozostawione poza obecnymi granicami państwa polskiego w związku z wojną rozpoczętą w 1939 r., za pozostawienie których miały przysługiwać świadczenia przewidziane w:
1) układzie z dnia 9 września 1944 r. pomiędzy Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego a Rządem Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Rad dotyczącym ewakuacji obywateli polskich z terytorium B.S.R.R. i ludności Białoruskiej z terytorium Polski;
2) układzie z dnia 9 września 1944 r. pomiędzy Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego a Rządem Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Rad dotyczącym ewakuacji obywateli polskich z terytorium U.S.R.R. i ludności ukraińskiej z terytorium Polski;
3) układzie z dnia 22 września 1944 r. pomiędzy Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego a Rządem Litewskiej Socjalistycznej Republiki Rad, dotyczącym ewakuacji obywateli polskich z terytorium Litewskiej S.R.R. i ludności litewskiej z terytorium Polski;
4) umowie z dnia 6 lipca 1945 r. między Tymczasowym Rządem Jedności Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o prawie zmiany obywatelstwa radzieckiego osób narodowości polskiej i żydowskiej, mieszkających w ZSRR, i o ich ewakuacji do Polski, i o prawie zmiany obywatelstwa polskiego osób narodowości rosyjskiej, ukraińskiej, białoruskiej, rusińskiej i litewskiej, mieszkających na terytorium Polski, i o ich ewakuacji do ZSRR.
Przepisy ustawy mają ponadto zastosowanie do osób, które na skutek innych okoliczności związanych z wojną rozpoczętą w 1939 r. były zmuszone opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 1 ust. 2 tej ustawy).
Organ stwierdził, że skoro M. K. powróciła do Polski w styczniu 1958 r. i powrót do Polski był świadomym wyborem, gdyż nie skorzystała ona z możliwości wcześniejszej repatriacji.
Minister Skarbu Państwa, po rozpatrzeniu odwołania wnioskodawczyni decyzją z dnia [...] maja 2007 r. utrzymał w mocy decyzję Wojewody Lubuskiego. W uzasadnieniu decyzji Minister odwołując się do treści przytoczonego powyżej art. 1 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r., wskazał że warunkiem przyznania prawa do zaliczenia jest repatriacja w trybie umów wymienionych w tym przepisie albo opuszczenie terytorium Polski w związku z wojną. Natomiast akta sprawy jednoznacznie wskazują, że M. K. repatriowała się do Polski w ramach umowy zawartej w dniu 25 marca 1957 r., a z akt sprawy nie wynika że była zmuszona opuścić byłe terytorium RP. Minister stwierdził, że powrót do Polski nie wynikał z wojny rozpoczętej w 1939 r. lecz z ustroju panującego na terenie ZSRR. Taki przypadek, zdaniem Ministra, nie jest objęty zakresem art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r.