Odmowa transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia ze względu na jego sprzeczność z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, spowodowaną wskazaniem w nim, że dziecko narodziło się z nieznanej matki zastępczej (art. 107 pkt 3 ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U. z 2020 r., poz. 463, ze zm.), nie stoi na przeszkodzie nabyciu przez dziecko obywatelstwa polskiego z dniem urodzenia na zasadzie art. 14 pkt 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r. o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2020 r. poz. 347), jeżeli w świetle tego aktu ojcem jest mężczyzna będący obywatelem polskim. Stosownie do art. 3 P.a.s.c. akt taki pozostaje bowiem wyłącznym dowodem zdarzeń w nich stwierdzonych, zaś klauzula porządku publicznego przewidziana w art. 107 pkt 3 P.a.s.c. i art. 7 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. - Prawo prywatne międzynarodowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 1792) znajduje zastosowanie jedynie odnośnie do skutków prawnych, nie zaś do faktów wynikających z zagranicznych dokumentów urzędowych, takich jak urodzenie.
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Leszek Kiermaszek (spr.) Sędziowie sędzia NSA Roman Ciąglewicz sędzia del. WSA Piotr Broda Protokolant asystent sędziego Aleksandra Tokarczyk po rozpoznaniu w dniu 10 września 2020 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej przy udziale Rzecznika Praw Obywatelskich skargi kasacyjnej Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 sierpnia 2017 r. sygn. akt IV SA/Wa 1307/17 w sprawie ze skargi K.L. na decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] marca 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na rzecz K.L. kwotę 720 (siedemset dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
Wyrokiem z dnia 11 sierpnia 2017 r., sygn. akt IV SA/Wa 1307/17 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, uwzględnił skargę K.L. (dalej określanego jako skarżący) i uchylił decyzję Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia [...] marca 2017 r., nr [...] wraz z poprzedzającą ją decyzją Wojewody Mazowieckiego z dnia [...] grudnia 2016 r., nr [...], w przedmiocie odmowy potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego.
Wyrok został wydany w następujących okolicznościach stanu faktycznego i prawnego sprawy:
Skarżący, będący osobą małoletnią, wystąpił do Wojewody Mazowieckiego o potwierdzenie nabycia obywatelstwa polskiego, podnosząc, że jest synem M.L., posiadającego takie obywatelstwo i legitymującego się polskim paszportem. Do wniosku załączono akt urodzenia skarżącego ("Świadectwo Urodzenia Żywego") w dniu 2 sierpnia 2016 r., wydany w dniu 12 sierpnia 2016 r. przez Kierownika Urzędu Hrabstwa Cook, Chicago, w którym widnieją jedynie dane ojca, natomiast w rubryce dotyczącej jego matki wpisano: "matka zastępcza (surogatka)".
Wojewoda wezwał stronę do przedłożenia zupełnego aktu urodzenia skarżącego, wydanego przez polski urząd stanu cywilnego w celu ustalenia pokrewieństwa, a także udzielenie informacji odnośnie do kobiety, która go urodziła, w zakresie posiadania przez nią obywatelstwa polskiego i pozostawania przez nią w dacie urodzenia małoletniego w związku małżeńskim.
Odpowiadając na wezwanie, pełnomocnik powołał się na orzecznictwo, w myśl którego zagraniczny akt stanu cywilnego ma taką samą moc dowodową jak akt polski, niezależnie od jego transkrypcji. Stwierdził jednak zarazem, że transkrypcja w przypadku aktu załączonego do wniosku jest niemożliwa, gdyż zawiera on wyłącznie dane biologicznego ojca skarżącego.
Powołaną decyzją z dnia [...] grudnia 2016 r. Wojewoda Mazowiecki załatwił wniosek skarżącego odmownie.
Skarżący złożył od tej decyzji odwołanie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, który jednak utrzymał ją w mocy wspomnianą decyzją z dnia [...] marca 2017 r. Organ nawiązał do art. 14 pkt 1 ustawy z dnia 2 kwietnia 2009 r.
o obywatelstwie polskim (Dz. U. z 2012 r. poz. 161, ze zm., obecnie Dz. U. z 2020 r. poz. 347, dalej powoływanej jako ustawa), która - jak zaznaczył - ze względu na datę urodzenia skarżącego znajduje zastosowanie w sprawie. Skonstatował, że zgodnie z tym przepisem obywatelstwo polskie nabywa się przez urodzenie, jeżeli przynajmniej jedno z rodziców jest obywatelem polskim. W tym kontekście zwrócił uwagę na zasadę macierzyństwa biologicznego wynikającą z art. 619 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r.-Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682, ze zm., obecnie Dz. U. z 2020 r. poz. 1359, dalej powoływanej jako K.r.o.), stanowiącego, iż matką dziecka jest kobieta, która je urodziła. Wyraził pogląd, że "ustalenie kwestii macierzyństwa skutkuje również określeniem ojcostwa", odwołując się do art. 62 § 1 i 3 K.r.o. ustanawiającego domniemanie pochodzenia dziecka z małżeństwa oraz reguły obalenia tego domniemania.