Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Bogucka, Sędziowie Sędzia NSA Ewa Krawczyk,, Sędzia WSA Maria Taniewska-Banacka (spr.), Protokolant Barbara Urban, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 czerwca 2012 r. sprawy ze skargi Z. M. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie wymeldowania 1. uchyla zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta Z. z dnia [...] r. nr [...], 2. orzeka, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości.
Pismem z dnia [...] r. D. i W. M. wystąpili z wnioskiem o wymeldowanie z pobytu stałego w Z. Osiedle [...] - ich syna Z. M., podając, że wymieniony wyprowadził się i nie wiedzą gdzie przebywa.
W wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego decyzją z dnia [...] r. nr [...] Prezydent Miasta Z., działając na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (t.j.: Dz. U. 2006, Nr 139, poz. 993 z późn. zm.) orzekł o wymeldowaniu Z. M. z adresu wyżej wskazanego. W uzasadnieniu organ I instancji przytoczył odnośne przepisy prawa i orzeczenia NSA, a następnie zrelacjonował przebieg i ustalenia postępowania wyjaśniającego. Podał, że w dniu [...] r. upoważnieni pracownicy Wydziału Spraw Obywatelskich udali się do lokalu mieszkalnego położonego w Z. na Osiedlu [...], celem przeprowadzenia oględzin lokalu. W trakcie oględzin W. M. zeznał, że syn Z. M. opuścił dobrowolnie przedmiotowy lokal w [...] r. i od tej pory w tym lokalu nie nocuje, nie stołuje się i nie prowadzi gospodarstwa domowego. Z. M. w pismach z dnia [...] r., [...] r. i [...] r. wyjaśnił z kolei, że mieszkanie opuścił w [...] r. albowiem został wyrzucony z domu przez ojca. Natomiast w dniu [...] r. został aresztowany i osadzony w Areszcie Śledczym w R.. Zatrzymany został w piwnicy w bloku numer [...] na [...]. W dniu [...]r. K.M. (brat Z.M.) zeznał do protokołu przesłuchania świadka, że brat nie mieszkał w przedmiotowym lokalu już przed aresztowaniem i nie został zatrzymany w domu.
Organ podkreślił nadto, że Z. M. w trakcie zapoznania się z materiałem dowodowym w przedmiotowej sprawie oświadczył, że nie wymelduje się z tego lokalu oraz nie zgadza się z protokołami z oględzin i przesłuchania świadka. Podniósł nadto, że nie zapoznał się z całym materiałem dowodowym w przedmiotowej sprawie gdyż zostały mu przesłane nie wszystkie dokumenty. Organ prowadzący postępowanie przesłał stronie pisma, których wcześniej nie otrzymała. Zdaniem organu bezspornie ustalono, że Z. M. opuścił przedmiotowy lokal i nie zamieszkuje w nim. Przy ustalaniu przesłanek wymienionych w art. 15 ust. 2 ustawy z 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych należy mieć na uwadze, że wymeldowanie z miejsca stałego pobytu ma charakter ewidencyjno-rejestrowy i służy wyłącznie zbieraniu informacji w zakresie danych o miejscu zamieszkania i pobytu osób. Dlatego jeżeli osoba opuszcza miejsce pobytu stałego i nie dopełnia obowiązku wymeldowania się, to celem zapewnienia zgodności pomiędzy stanem faktycznym, a zapisami w ewidencji, decyzję w tej sprawie musi podjąć właściwy organ gminy.
Z. M. wniósł odwołanie od ww. decyzji, wyrażając niezadowolenie z otrzymanego rozstrzygnięcia. Podkreślił, że jego nieobecność w spornym lokalu jest "wykorzystywana do przewrotnych rozstrzygnięć i rozgrywek". Wskazał, że nie ma zamiaru wymeldowania się z lokalu.
W wyniku rozpoznania wniesionego odwołania decyzją z dnia [...] r. nr [...] Wojewoda [...] utrzymał w mocy zaskarżoną doń decyzję pierwszoinstancyjną. W uzasadnieniu zrelacjonował przebieg dotychczasowego postępowania administracyjnego, przytoczył też art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych i stosowne orzecznictwo sądowe. W konkluzji wskazał, że jego zdaniem jednoznacznie ustalone zostało, iż Z. M. nie przebywa w lokalu oraz nie mieszkał w nim już przed aresztowaniem w [...] r. Nieistotny w sprawie jest zaś sam deklarowany przez niego zamiar powrotu do przedmiotowego lokalu. Jest to bowiem zdarzenie przyszłe, zaś ewidencja ludności służy rejestracji stanu faktycznego, a więc danych o miejscu pobytu osób. W odniesieniu do podnoszonej przez Z. M. kwestii niedobrowolności opuszczenia przez niego lokalu organ stwierdził, że w orzecznictwie nie budzi wątpliwości, iż przesłanka opuszczenia miejsca stałego pobytu jest spełniona jeżeli opuszczenie ma charakter trwały i jest dobrowolne. Przejawem zaś woli opuszczenia miejsca pobytu stałego jest niepodejmowanie we właściwym czasie środków prawnych zmierzających do przywrócenia utraconego posiadania. Takim środkiem prawnym jest skorzystanie z możliwości wytoczenia powództwa posesoryjnego do sądu powszechnego. Nie skorzystanie z tych środków, ewentualnie oddalenie powództwa przez sąd powoduje, że brak jest podstaw prawnych do utrzymania fikcji meldunkowej. W przedmiotowej sprawie mimo podnoszonych zarzutów braku dobrowolności w opuszczeniu spornego lokalu odwołujący nie występował do sądu powszechnego z powództwem posesoryjnym. Samo zaś wyrażanie woli dalszego zamieszkiwania w budynku, bez jej uzewnętrznienia w postaci wykorzystania środków prawnych prowadzących do jej urzeczywistnienia (za takowe nie można uznać wejścia do mieszkania w asyście Policji, o którym wspomina Z. M. w piśmie z dnia [...] r.) nie jest okolicznością wystarczającą do uznania, że nie doszło do dobrowolnego opuszczenia lokalu. Z.M. pomimo opuszczenia lokalu na Osiedlu [...] w Z., nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku wynikającego z art. 15 ust. 1 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, bowiem nie wymeldował się z dotychczasowego miejsca pobytu.