Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jacek Jaśkiewicz Sędziowie Sędzia WSA Adam Jutrzenka-Trzebiatowski Asesor WSA Jarosław Piątek (spr.) Protokolant st.sekr.sąd. Elżbieta Dzięcielewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 czerwca 2020 r. sprawy ze skargi M.M. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności orzeczenia oddala skargę.
Decyzją z dnia [...] listopada 2019 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze, działając na podstawie art. 1 i art. 2 art. 17 i art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (Dz. U. z 2018 r., poz. 570) oraz art. 156 § 1 pkt 2, art. 157 § 1 i 2 oraz art. 158 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm., dalej k.ppa.), odmówiło M.M. stwierdzenia nieważności orzeczenia Prezydium Państwowej Rady Narodowej nr [...] z dnia [...] czerwca 1951 r. w przedmiocie uchylenia orzeczenia z dnia [...] czerwca 1948 r., nr [...] o wykonaniu aktu nadania z dnia [...] grudnia 1947 r., nr [...], jako decyzji wydanej z rażącym naruszenia prawa.
W uzasadnieniu decyzji SKO wskazało, iż wnioskiem z dnia [...] maja 2019 r. M.M. wniosła o stwierdzenie nieważności orzeczenia Prezydium Państwowej Rady Narodowej nr [...] z dnia [...] czerwca1951 r., jako decyzji wydanej z rażącym naruszenia prawa. Zdaniem wnioskodawczyni na podstawie w/w orzeczenia bez odszkodowania pozbawiono E.M. (ojca wnioskodawczyni) własności gospodarstwa rolnego, jakie posiadał zgodnie z aktem nadania i orzeczeniem o wykonaniu aktu nadania nr [...] z dnia [...] marca 1948 r. wydanego przez Starostwo Powiatowe. Według strony naruszenie prawa polegało na tym, że:
1. gospodarstwo rolne E.M. nie miało cech gospodarstwa opuszczonego, 2. nie zrzekł się tego gospodarstwa, lecz był zmuszony do jego opuszczenia,
3. nie spisano z nim umowy oferując inne gospodarstwo rolne o takim samym lub zbliżonym standardzie, bo na ziemi lubuskiej takich gospodarstw nie było. O braku gospodarstw informowały się urzędy już przed wywłaszczeniem w 1949 r. pisząc, że wolne gospodarstwa wymagają gruntownego remontu i to nie w wysokości 50.000 zł, jak oferowano niektórym rolnikom, a nawet 700 tys. zł. Osobiście w tej sprawie interweniował, ale bez skutku, wobec czego zabrał rodzinę do [...], gdzie od 30 października 1950 r. zamieszkiwał. Zdaniem wnioskodawczyni skoro wszyscy mieszkańcy [...] buntowali się, to znaczy, że E.M. nie wyraził zgody na pozbycie się gospodarstwa, jak zapisano w orzeczeniu o wywłaszczeniu, którego mu nie doręczono.
4. orzeczenie o uchyleniu aktu nadania zostało wydane dopiero [...] czerwca 1951 r., którego E.M. nie otrzymał i nie podpisał. Całe życie poszukiwał dowodów własności i nie mógł znaleźć. Strona odszukała dowody dopiero w 2018 r. w sądzie i od tego czasu ubiega się o odszkodowanie.
5. E.M. za zabrane gospodarstwo, pod poligon wojskowy, nie otrzymał odszkodowania, a w myśl dekretu z 1949 r. powinien otrzymać gospodarstwo zamienne lub odszkodowanie.
6. WRN, Wydział Spraw Wewnętrznych podało, że wywłaszczenie miało charakter żywiołowy, nie zachowano w pełni zasad prawnych wynikających z ówczesnych przepisów o przyjmowaniu przez państwo nieruchomości.
7. podmiot realizujący cel publiczny powinien wydać decyzję o odszkodowaniu za zabrane gospodarstwo, wypłacić odszkodowanie, a dopiero później wywłaszczyć.