Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Krzysztof Dziedzic Sędziowie Sędzia WSA Adam Jutrzenka - Trzebiatowski Asesor WSA Jarosław Piątek (spr.) Protokolant st. sekr. sąd. Agata Przybyła po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 stycznia 2020 r. sprawy ze sprzeciwu B.R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia [...]r., nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego uchyla zaskarżoną decyzję.
Decyzją z dnia [...] września 2019 r., nr [...] działający z upoważnienia Prezydenta Miasta [...] Kierownik Działu [...] Centrum Pomocy Rodzinie odmówił B.R. świadczenia w formie świadczenia pielęgnacyjnego wnioskowanego w związku z opieką nad K.R.
W uzasadnieniu decyzji organ w pierwszej kolejności powołał treść art. 17 ust. 1, ust. 1a i ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 2220 ze zm.; dalej jako u.ś.r.) i wskazał, iż z informacji zgromadzonych przez organ wynika, że B.R. od [...] stycznia 1999 r. pobiera emeryturę. W ocenie organu z uwagi na jednoznaczne brzmienie art. 17 ust. 1 a u.ś.r., który wprowadza negatywną przesłankę otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego w przypadku przysługiwania wnioskodawcy emerytury należało stronie odmówić prawa do wnioskowanego świadczenia.
B.R. wniosła odwołanie od tej decyzji, w którym zarzuciła naruszenie prawa materialnego, polegającego na: 1) zastosowaniu błędnej wykładni art. 17 ust. 1 oraz art. 17 ust. 5 u.ś.r., polegającej na pominięciu celów ustawy oraz norm konstytucyjnych, 2) niezastosowaniu przepisów Konstytucji RP, tj. art. 32, art. 69 i art. 71 ust. 1 w zw. z art. 2, przez co decyzja została wydana z naruszeniem podstawowych zasad konstytucyjnych, 3) niezastosowaniu art. 28 ust. 1 i 2 lit. c Konwencji Praw Osób Niepełnosprawnych. Mając to wszystko na uwadze wniosła o uchylenie decyzji organu I instancji i przekazanie sprawy do pozytywnego rozpoznania, względnie zmianę decyzji poprzez przyznanie uprawnienia do świadczenia pielęgnacyjnego.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze [...] decyzją z dnia [...] października 2019 r., nr [...] (dalej również jako Kolegium) uchyliło zaskarżoną decyzję w całości i przekazało sprawę organowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia.
W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wskazał, że orzecznictwo sądów administracyjnych w przedmiocie wykładni przepisu art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a u.ś.r. nie jest jednolite. Kolegium przychyliło się do poglądu uznającego konieczność prokonstytucyjnej wykładni art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a u.ś.r., której to rezultaty przemawiają za wnioskami, że posiadanie przez opiekuna ustalonego prawa do emerytury nie wyklucza per se prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Organ podzielił stanowisko wyrażone w wyroku w Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. z dnia 20 lutego 2019 r., sygn. akt II SA/Go 833/18 oraz w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 czerwca 2019 r., I OSK 757/19, www.nsa.gov.pl - dalej CBOSA), że narusza zasadę równości taka wykładnia art. 17 ust. 5 pkt lit. a u.ś.r., która pozbawia w całości prawa do świadczenia pielęgnacyjnego osoby mające ustalone prawo do emerytury (renty) w wysokości niższej niż to świadczenie.
Zdaniem Kolegium w sprawie zasadne jest wydanie decyzji kasatoryjnej na podstawie art. 138 § 2 k.p.a. z uwagi na niedostateczne wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy. Wobec odmowy przyznania skarżącej świadczenia pielęgnacyjnego ze względu na zaistnienie przesłanki negatywnej z art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a u.ś.r. organ I instancji nie rozważył pozostałych okoliczności przemawiających za przyznaniem świadczenia. W ocenie Kolegium naruszenie przez organ przepisu art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. a u.ś.r. skutkowało niedostatecznym wyjaśnieniem stanu faktycznego, a w konsekwencji naruszeniem przepisów art. 7, art.8, art. 77 §1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. Organ II instancji wskazał, że zgodnie z art. 15 k.p.a. postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne. Oznacza to, że organ odwoławczy nie mógł we własnym zakresie odnieść się merytorycznie do sprawy i rozstrzygnąć merytorycznie. Takie postępowanie organu odwoławczego naruszałoby zasadę dwuinstancyjności postępowania, gdyż merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy przez organ II instancji pozbawiałoby stronę instancji odwoławczej. Zdaniem Kolegium organ I instancji zupełnie pominął zbadanie przesłanki sprawowania przez skarżącą opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem, a wyjaśnienie tej kwestii powinno znaleźć odzwierciedlenie w uzasadnieniu decyzji. Ponadto, organ I instancji powinien zbadać, czy występują przesłanki wyłączające przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego wskazane w art. 17 ust. 5 u.ś.r. a także ustalić czy skarżąca w dalszym ciągu pobiera emeryturę. W zależności od poczynionych w tym zakresie ustaleń, w przypadku spełnienia pozostałych przesłanek przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, organ I instancji winien ustalić prawo do wnioskowanego świadczenia w pełnej wysokości bądź pomniejszonej o emeryturę faktycznie otrzymywaną przez skarżącą, tj. w wysokości netto.