Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Bogusław Jażdżyk Sędziowie sędzia WSA Tadeusz Lipiński (spr.) sędzia WSA Adam Matuszak po rozpoznaniu w trybie uproszczonym w dniu 10 listopada 2020 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego w Lidzbarku Warmińskim na uchwałę Zgromadzenia Związku Gmin "EKOWOD" w Lidzbarku Warmińskim z dnia 25 października 2018 r., nr XIII/67/2018 w przedmiocie uchwalenia regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków stwierdza nieważność § 17 ust. 2 i § 18 pkt 1 i pkt 2 zaskarżonej uchwały.
Prokurator Rejonowy w Lidzbarku Warmińskim wywiódł skargę na Uchwałę Nr XIII/67/2018 Zgromadzenia Związku Gmin "EKOWOD" z dnia 25 października 2018 r. w sprawie uchwalenia regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków, w części dotyczącej § 17 ust. 2 i § 18 pkt 1 uchwały.
Zaskarżonemu Regulaminowi zarzucono:
istotne naruszenie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz art. 19 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków poprzez uznanie, że wymienione przepisy stanowią podstawę prawną do:
- wskazania, że z wnioskiem o przyłączenie do sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej może wystąpić wyłącznie osoba posiadająca tytuł prawny do korzystania z nieruchomości, która ma być przyłączona do sieci,
- do nałożenia w drodze uchwały obowiązku przedstawienia dokumentu potwierdzającego tytuł prawny do nieruchomości, której wniosek dotyczy, a w przypadku nieruchomości o nieuregulowanym stanie prawnym, opis jego statusu prawnego w stosunku do nieruchomości;
b) istotne naruszenie art. 84, 87 ust. 2 i art. 94 Konstytucji RP poprzez zobowiązanie obywateli do ponoszenia ciężarów nieprzewidzianych ustawą, podczas gdy organy władzy mogą działać tylko na podstawie i w zakresie przewidzianym przez prawo.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, nie zgadzając się z zarzutami zawartymi w skardze, wskazując na dwa wyroki WSA w Gliwicach mające potwierdzić prawidłowość zapisów regulaminu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:
Zgodnie z zasadami wyrażonymi w art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. z 2019 r,. poz. 2167) i art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U.
z 2019 r., poz. 2325, ze zm., dalej jako "p.p.s.a."), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę legalności zaskarżonego aktu, czyli ocenia jego zgodność z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, według stanu prawnego z daty jego podjęcia, nie będąc przy tym związanym zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Oznacza to, że obowiązkiem sądu administracyjnego jest sprawdzenie, czy zaskarżony akt prawny został wydany zgodnie z przepisami prawa materialnego oraz czy przy podejmowaniu zaskarżonego aktu nie zostały naruszone przepisy postępowania.
Kontrola ta wymagała analizy prawidłowości realizacji przyznanych kompetencji prawotwórczych. Sąd miał na uwadze zasadę legalizmu, nakazującą organom władzy publicznej działanie na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji RP), w myśl której w państwie praworządnym wszelka działalność władcza wymaga podstaw prawnych, tzn. legitymacji w prawnie nadanym upoważnieniu do działania. Tym samym, sposób wykorzystywania kompetencji przez organy państwowe nie jest wyrazem arbitralności ich działania, lecz wynikiem realizacji przekazanych im uprawnień. Działania wykraczające poza ramy tych uprawnień pozbawione są zaś legitymacji. Poza tym, każda norma kompetencyjna musi być interpretowana i realizowana tak, aby nie naruszała innych przepisów aktów prawnych wyższego rzędu. Zakres upoważnienia musi być zawsze ustalany przez pryzmat zasad demokratycznego państwa prawnego, działania w granicach i na podstawie prawa, z uwzględnieniem przepisów regulujących daną dziedzinę.