Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marzenna Glabas (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Ewa Osipuk Sędzia WSA Adam Matuszak Protokolant specjalista Karolina Hrymowicz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 stycznia 2020 r. sprawy ze skargi P. J. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]" nr "[...]" w przedmiocie umorzenia wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego oddala skargę.
Zaskarżoną decyzją z "[...]" r., nr "[...]", Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję z "[...]" r. wydaną z upoważnienia Burmistrza przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, którą organ I instancji odmówił umorzenia P. J. (dalej jako: "skarżący") należności w kwocie 4498,79 zł łącznie z odsetkami, z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego na rzecz L. J. i W. J.
W uzasadnieniu Kolegium przytoczyło stan faktyczny i prawny sprawy. Wskazano, że 15 lipca 2019 r. skarżący wniósł o umorzenie należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego w wysokości 2700,00 zł oraz dalszych świadczeń alimentacyjnych na rzecz dzieci do dnia wyjścia z zakładu karnego. Podał, iż nie podejmuje żadnego odpłatnego zatrudnienia w zakładzie karnym. Przedstawił orzeczenie Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności z "[...]" r. o zaliczeniu do lekkiego stopnia niepełnosprawności na stałe oraz zaświadczenie wystawione przez Zastępcę Dyrektora Zakładu Karnego o niezatrudnieniu skarżącego z uwagi na przeciwskazania zdrowotne.
Organ I instancji uzasadniając odmowę wskazał, że umorzenie długu alimentacyjnego ma charakter wyjątkowy i może nastąpić jedynie w szczególnie uzasadnionych okolicznościach, niezależnych od dłużnika. Takiej okoliczności nie stanowi natomiast fakt przebywania w zakładzie karnym. Organ ustalił, że przed osadzeniem, do 30 kwietnia 2017 r., wnioskodawca był zatrudniony na czas nieokreślony na stanowisku elektromonter z przeciętnym wynagrodzeniem z okresu trzech miesięcy 1291,16 zł. Od 29 listopada 2017 r. do 27 lutego 2018 r. wnioskodawca pracował na umowę zlecenia na stanowisku montera paneli słonecznych. Podkreślono, iż przed osadzeniem wnioskodawca nie miał problemów z wywiązaniem się z obowiązku alimentacyjnego. W trakcie egzekucji w 2018 r. udało się w znacznej części wyegzekwować zaległe alimenty. Skarżący jest niepełnosprawny, jednak w stopniu lekkim, co nie stanowiło przeszkody w podjęciu zatrudnienia przed osadzeniem w zakładzie karnym. Uwzględniono, iż skarżący jest osobą młodą i ma umiejętności i możliwości podjęcia zatrudnienia po opuszczeniu zakładu karnego.
W odwołaniu skarżący podniósł, że w zakładzie karnym nie ma możliwości podjęcia odpłatnego zatrudnienia. Uniemożliwia mu to wywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego. Po zakończeniu kary pozbawienia wolności jego zobowiązanie będzie wynosiło 18900 zł. Wyraził obawę, że nie będzie w stanie spłacić zadłużenia, co prawdopodobnie będzie powodem jego kolejnego skazania.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie uwzględniło argumentów skarżącego. Organ II instancji wskazał, że zgodnie z art. 30 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 554) organ właściwy wierzyciela może na wniosek dłużnika alimentacyjnego umorzyć jego należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego łącznie z odsetkami w całości lub w części, odroczyć termin płatności albo rozłożyć na raty, uwzględniając sytuację dochodową i rodzinną. Stwierdził, że kwestia umorzenia wypłaconych należności pozostawiona jest uznaniu administracyjnemu. Ocenił przy tym, że rozstrzygnięcie organu I instancji nie jest dowolne. Wskazał, że organ I instancji przeprowadził prawidłowe postępowanie wyjaśniające, gdyż wniosek skarżącego został rozpatrzony przy uwzględnieniu sytuacji dochodowej i rodzinnej skarżącego. Uznał, że chwili obecnej, w związku z odbywaniem kary pozbawienia wolności, skarżący nie ma możliwości podjęcia odpłatnego zatrudnienia z uwagi na orzeczoną niepełnosprawność w stopniu lekkim. Uniemożliwia to płacenie powstałych należności. W ocenie Kolegium trudna sytuacja dochodowa, polegająca na braku środków finansowych z uwagi na odbywanie kary pozbawienia wolności, nie stanowi wystarczającej przesłanki, która uzasadniałaby umorzenie należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Aktualny pobyt skarżącego w zakładzie karnym jest sytuacją przejściową i jest konsekwencją jego świadomego konfliktu z prawem. Trudna sytuacja dochodowa lub rodzinna dłużnika i związana z tym niemożność wywiązywania się z obowiązku alimentacyjnego, powinna być efektem czynników obiektywnych, na które zobowiązany nie ma wpływu, gdyż tylko takie okoliczności mogą uzasadniać umorzenie świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Ponadto należy mieć na uwadze, że wszelkiego rodzaju zwolnienia z obowiązku alimentacyjnego (lub świadczeń z nim związanych) mają charakter wyjątkowy i jako takie, zgodnie z ogólnymi regułami interpretacyjnymi, powinny być interpretowane w sposób ścisły a nie rozszerzający.