Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Kwiecińska, Sędzia WSA Piotr Borowiecki, Sędzia WSA Joanna Kube (spr.), , specjalista Monika Gieroń, Protokolant, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 lutego 2020 r. sprawy ze skargi S. Z. na decyzję Prezesa Agencji Mienia Wojskowego w [...] z dnia [...] czerwca 2019 r. nr [...] w przedmiocie zwrotu świadczenia mieszkaniowego oddala skargę.
Przedmiotem kontroli sądowoadministracyjnej w niniejszej sprawie jest decyzja Prezesa Agencji Mienia Wojskowego (zwanego dalej: "Prezesem Agencji") z dnia [...] czerwca 2019 r. o numerze [...] w sprawie zobowiązania do zwrotu świadczenia mieszkaniowego.
Stan faktyczny sprawy przedstawia się następująco:
S. Z. (zwany dalej: "skarżącym") wystąpił w dniu [...] lipca 2010 r. do Dyrektora Oddziału Regionalnego Wojskowej Agencji Mieszkaniowej w W. o wypłatę świadczenia mieszkaniowego, które było mu wypłacane comiesięcznie począwszy od dnia [...] lipca 2010 r. do dnia [...] października 2018 r., w tym na kolejne wnioski żołnierza z dnia [...] grudnia 2016 r. oraz z dnia [...] stycznia 2017 r.
Pismem z dnia [...] marca 2018 r. Dyrektor Oddziału Regionalnego Agencji Mienia Wojskowego w W. (zwany dalej: "Dyrektorem Oddziału") wezwał skarżącego do zwrotu nadpłaconego świadczenia mieszkaniowego, wypłaconego nienależnie za okres od [...] lipca 2010 r. do [...] października 2018 r., w łącznej kwocie 87.276,00 zł, zakreślając termin 14 dni od dnia otrzymania wezwania. W uzasadnieniu pisma wskazano, iż brak uprawnienia do otrzymania świadczenia mieszkaniowego wynika z faktu, iż w dniu [...] lipca 2005 r. żona S. Z. - B. Z. - nabyła lokal mieszkalny od Urzędu Miasta W. z bonifikatą w cenie nabycia.
Po upływie terminu, zakreślonego w wezwaniu do zwrotu, Dyrektor Oddziału wszczął z urzędu postępowanie w sprawie zwrotu nadpłaconego świadczenia i następnie wydał decyzję z dnia [...] maja 2018 r. nr [...], zobowiązując S. Z. do zwrotu kwoty 87.276,00 zł. W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, iż zgodnie z art. 21 ust. 6 pkt 3 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (t. j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2356 z późn. zm.; zwanej dalej: "ustawą o zakwaterowaniu"), żołnierz traci prawo do zakwaterowania - w tym do pobierania świadczenia mieszkaniowego - jeżeli on lub jego małżonek nabył lokal mieszkalny od jednostki samorządu terytorialnego z udzieloną bonifikatą. Wobec tego, w związku z nabyciem przez małżonkę S. Z. lokalu mieszkalnego od jednostki samorządu terytorialnego z bonifikatą w wysokości 80% wartości nieruchomości, stwierdził, iż w okresie od dnia [...] lipca 2010 r. do dnia [...] października 2018 r. świadczenie mieszkaniowe było nienależnie wypłacane. Zaznaczył, że powyższy przepis nie przewiduje wyłączenia jego zastosowania w przypadku ustanowienia rozdzielności majątkowej. Sam fakt nabycia lokalu przez jednego ze współmałżonków od jednostki samorządu terytorialnego z bonifikatą, powoduje wygaśnięcie prawa do zakwaterowania dla żołnierza.
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] czerwca 2019 r. Prezes Agencji utrzymał w mocy decyzję Dyrektora Oddziału.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy w całości podzielił stanowisko organu I instancji, zgodnie z którym wypłata S. Z. świadczenia mieszkaniowego od [...] lipca 2010 r. do dnia [...] października 2018 r. następowała nienależnie, gdyż w tym okresie stronie nie przysługiwało prawo do zakwaterowania. Odnosząc się do zarzutów podniesionych w odwołaniu, Prezes Agencji wskazał, iż bez znaczenia na wynik sprawy pozostaje okoliczność ustanowienia rozdzielności majątkowej małżonków S. Z. i B. Z. jeszcze przed nabyciem przez współmałżonkę nieruchomości od Miasta W. z bonifikatą. Powołał się przy tym na orzecznictwo sądów administracyjnych, w szczególności na wyrok NSA z dnia 20 grudnia 2013 r. sygn. akt I OSK 3038/12 (dostępny: https://cbois.nsa.gov.pl), zgodnie z którym tego rodzaju okoliczność, jak nabycie lokalu mieszkalnego przez żołnierza zawodowego lub jego małżonka, bez względu na datę nabycia takiego lokalu, małżeński ustrój majątkowy w dacie jego nabycia oraz okoliczność czy lokal ten pozostaje nadal własnością małżonka, stanowi przeszkodę w uznaniu, że żołnierzowi przysługuje prawo do zakwaterowania. Nabyty na preferencyjnych zasadach lokal, co prawda stanowi formalnie wyłącznie własność B. Z., ale skarżący, jako małżonek, jest również uprawniony do korzystania z tego lokalu, stosownie do przepisu art. 281 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (zdanie pierwsze), który wskazuje, że jeżeli prawo do mieszkania przysługuje jednemu małżonkowi, drugi małżonek jest uprawniony do korzystania z tego mieszkania w celu zaspokojenia potrzeb rodziny. W tej sytuacji - zdaniem organu - należy przyjąć, że rodzina skarżącego żołnierza posiada już zaspokojone potrzeby mieszkaniowe z wykorzystaniem środków publicznych. Oczywistym jest, że z pomocy Państwa na zabezpieczenie potrzeb mieszkaniowych rodzina może skorzystać tylko jeden raz. Nie jest możliwe, aby skarżący, którego małżonek nabył mieszkanie z bonifikatą, mógł po raz kolejny otrzymać wsparcie ze strony Państwa na ten sam cel, gdyż stałoby to w sprzeczności z treścią i funkcją powołanego przepisu art. 21 ust. 6 pkt 3 ustawy o zakwaterowaniu. Zamiarem ustawodawcy było bowiem szerokie ujęcie omawianego wyłączenia, obejmujące przypadki, gdy żołnierzowi lub jego małżonkowi kiedykolwiek udzielono pomocy ze środków publicznych na cele mieszkalne tam wskazane.