Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Jużków, Sędziowie Sędzia WSA Beata Kozicka, Sędzia WSA Marzanna Sałuda (spr.), Protokolant Katarzyna Czabaj, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 czerwca 2019 r. sprawy ze skargi Gminy K. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej oddala skargę.
Rada Miejska w Kuźni Raciborskiej na sesji w dniu 8 listopada 2018 r. podjęła uchwałę nr XLVIII/425/2018, w sprawie obywatelskich inicjatyw uchwałodawczych. Uchwała regulowała kwestie zasad tworzenia komitetów inicjatyw uchwałodawczych, zasad wnoszenia inicjatyw obywatelskich, zasad promocji obywatelskich inicjatyw uchwałodawczych oraz wymogi formalne, jakim muszą odpowiadać składane projekty. W podstawie prawnej uchwały wskazano przepisy art. 41 a, art. 40 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2018 r. poz. 994 z późn. zm.) - dalej w skrócie: "u.s.g.".
Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 14 grudnia 2018 r., nr NPII.4131.1.656.2018, Wojewoda Śląski stwierdził nieważność powyższej uchwały.
W toku oceny legalności przedmiotowej uchwały organ nadzoru stwierdził, iż uchwała podjęta została z istotnym naruszeniem obowiązującego prawa, co czyniło stwierdzenie jej nieważności w całości uzasadnionym i koniecznym.
Wskazał iż zgodnie z art. 41 a ust. 5 u.s.g., Rada Gminy określi w drodze uchwały: szczegółowe zasady wnoszenia inicjatyw obywatelskich, zasady tworzenia komitetów inicjatyw uchwałodawczych, zasady promocji obywatelskich inicjatyw uchwałodawczych, formalne wymogi, jakim muszą odpowiadać składane projekty, z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy.
Dokonując analizy uchwały, organ nadzoru stwierdził, że Rada nie uregulowała w sposób prawidłowy wymogów formalnych, jakim muszą odpowiadać składane projekty. Rada w § 10 uchwały wskazała, że po wniesieniu do Rady projektu uchwały lub wniosku określonego w § 2 wraz z wykazem mieszkańców popierających inicjatywę Przewodniczący przekazuje go Burmistrzowi w celu sprawdzenia pod względem formalnym. Jednakże zdaniem organu nadzoru przepis ten nie wypełnia delegacji ustawowej określonej w przepisie art. 41 a ust. 5 u.s.g., ponieważ nie określa ww. formalnych wymogów, jakim muszą odpowiadać składane projekty. Zdaniem organu nadzoru wymogami formalnymi składanych projektów są m.in. oczekiwania co do treści (konstrukcji) uchwały, na którą powinny składać się takie elementy jak: tytuł uchwały, podstawa prawna do jej wydania, regulacja sprawy będącej przedmiotem uchwały, czy ustalenie terminu wejścia w życie uchwały.
Niewyczerpanie dyspozycji przepisu art. 41 a ust. 5 u.s.g. stanowi rażące naruszenie prawa, gdyż organ stanowiący gminy, podejmując uchwałę w przedmiocie wykonania obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej, nie może pominąć żadnego z elementów wskazanych w tym przepisie. Jest on zobowiązany do wyczerpania zakresu upoważnienia ustawowego przez uregulowanie wszystkich kwestii uznanych przez ustawodawcę za istotne, a uregulowanie to musi być dokonane w sposób kompleksowy, a zarazem precyzyjnie i konkretnie. Niewypełnienie tego obowiązku musi skutkować stwierdzeniem istotnego naruszenia prawa, a w konsekwencji prowadzić do uznania nieważności całości uchwały, gdyż ta musi zawierać wszystkie elementy wskazane w ustawie (na poparcie swojego stanowiska organ nadzoru zacytował wyroki: Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 marca 2013 r., sygn. akt II OSK 37/13, oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w wyroku z dnia 26 września 2017 r., sygn. akt II SA/Kr 872/17).