Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Magdalena Jankiewicz (spr.), Sędzia WSA Barbara Brandys-Kmiecik, Sędzia WSA Małgorzata Jużków, Protokolant Katarzyna Czabaj, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 czerwca 2019 r. sprawy ze skargi Rady Gminy Porąbka na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z dnia 3 stycznia 2019 r. nr NPII.4131.1.684.2018 w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały w sprawie powołania komisji, ustalenia ich składu osobowego oraz przedmiotu działania oddala skargę.
Zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym z 3 stycznia 2019r. nr NPII.4131.1.684.2018, wydanym na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2018r. poz. 994 z późn. zm.), Wojewoda Śląski stwierdził nieważność uchwały Nr 1/3/2018 Rady Gminy Porąbka z 22 listopada 2018r. w sprawie powołania Komisji Budżetowo - Gospodarczej i Komisji Kultury, Oświaty oraz Spraw Społecznych, ustalenia ich składu osobowego oraz przedmiotu działania, w części Załącznika Nr 1 do uchwały, jako niezgodnej z art. 21 ust. 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym, zwanej dalej "ustawą".
W uzasadnieniu stwierdził, że 22 listopada 2018r. Rada Gminy podjęła uchwałę Nr 1/3/2018 w sprawie powołania Komisji Budżetowo - Gospodarczej i Komisji Kultury, Oświaty oraz Spraw Społecznych, ustalenia ich składu osobowego oraz przedmiotu działania. Uregulowaniami Załącznika Nr 1 do uchwały Rada ustaliła skład osobowy Komisji Budżetowo - Gospodarczej. W skład tej Komisji powołano 15 radnych - co stanowi pełny skład Rady Gminy.
W ocenie organu nadzoru uchwała w części Załącznika Nr 1 do uchwały jest niezgodna z prawem, gdyż zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy rada gminy ze swojego grona może powoływać stałe i doraźne komisje do określonych zadań, ustalając przedmiot działania oraz skład osobowy. Ponadto, zgodnie z brzmieniem art. 21 ust. 3 ustawy komisje podlegają radzie gminy, przedkładają jej plan pracy oraz sprawozdania z działalności.
Zdaniem organu, z cytowanych wyżej przepisów ustawy wynika, że wolą ustawodawcy było, aby komisje, zarówno stałe jak i doraźne, funkcjonowały w obrębie rady gminy i były jej organami wewnętrznymi. Rada gminy posiada autonomię zarówno w określeniu liczby komisji funkcjonujących w radzie gminy, jak również w określaniu zakresu zadań przypisanych komisjom oraz ustalaniu składów osobowych komisji. Pewne ograniczenia w tym zakresie zawiera ustawa o samorządzie gminnym, która nakazuje powołanie komisji rewizyjnej (art. 18a ust. 1 ustawy) i komisji skarg, wniosków i petycji (art. 18b ust. 1 ustawy) oraz zakazuje przewodniczącemu i wiceprzewodniczącym rady gminy uczestnictwa w składzie ww. komisji (art. 18a ust. 2 oraz art. 18b ust. 2 w związku z art. 19 ust. 1 ustawy).
Poza sporem pozostaje kwestia określenia minimalnej liczby członków komisji, musi składać się co z najmniej 2 członków. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku języka polskiego, komisja jest to grupa osób powołanych do wykonywania określonych zadań. Jednakże w opinii organu nadzoru, pomimo braku ustawowej regulacji, która stanowiłaby wprost, że w skład komisji nie mogą wchodzić wszyscy radni rady gminy, przyjęte przez Radę Gminy rozwiązanie, delegujące wszystkich radnych Rady Gminy do jednej z komisji, stoi w oczywistej sprzeczności z przepisem art. 21 ust. 1 ustawy. Przede wszystkim należy zauważyć, że komisje mają być powoływane z grona rady gminy. Oznacza to, w przekonaniu organu nadzoru, że członkowie komisji muszą być radnymi (co jest poza sporem), a jednocześnie skład komisji nie powinien być powtórzeniem składu rady gminy. Cytowany wyżej przepis art. 21 ust. 3 ustawy stanowi, że komisje podlegają radzie, przedkładają jej plan pracy oraz sprawozdania z działalności. W sytuacji, gdy skład Rady Gminy i Komisji Rady pokrywa się, trudno uznać, by Komisja ta mogła być organem pomocniczym i opiniodawczym, działającym na potrzeby Rady. Nadrzędność Rady nad tą Komisją wydaje się iluzoryczna skoro to samo grono osób (jako Komisja) będzie np. najpierw opiniowało projekt uchwały, a następnie (jako Rada) będzie debatować nad zasadnością tej opinii i podjęciem uchwały.