Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Szczepan Prax (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Teresa Kurcyusz - Furmanik Sędzia WSA Małgorzata Walentek Protokolant Monika Rał po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 listopada 2016 r. sprawy ze skargi Miasta R. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie ogłoszenia konsultacji społecznych oddala skargę.
Zarządzeniem z dnia 11 marca 2016 r. Prezydent Miasta R. ogłosił konsultacje społeczne w sprawie przystąpienia Miasta R. wraz z 23 gminami Województwa [...] do Związku Metropolitalnego.
Zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym Wojewoda [...] stwierdził nieważność powyższego zarządzenia w całości, jako sprzecznego z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o związkach metropolitalnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1890). oraz art. 5a ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, w zw. z art. 2 Konstytucji RP.
Organ nadzoru wskazał w uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia, że przedmiotowe konsultacje mogą być przeprowadzone dopiero po wydaniu przez Radę Ministrów rozporządzenia ustalającego granice poszczególnych obszarów metropolitalnych, przewidzianego w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o związku metropolitalnych. Tymczasem takie rozporządzenie nie zostało jeszcze wydane, w związku z czym zarządzenie w sprawie przeprowadzenia konsultacji było niedopuszczalne i istotnie naruszyło powołane przez Wojewodę przepisy.
Nadto Wojewoda podniósł, że zarządzenie wadliwie sformułowało zasady i tryb konsultacji, gdyż nie określiło poprawnie przedmiotu konsultacji. Odnosi go bowiem do nieistniejącego w chwili wydania zarządzenia związku metropolitalnego. Uczestnicy konsultacji zobligowani zostali więc do zajęcia stanowiska, mimo braku podstawowych informacji dotyczących tego zrzeszenia jednostek samorządu terytorialnego, takich jak choćby granice związku metropolitalnego.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Miasto R. wniosło o uchylenie zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego. Zarzuciło mu naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 8 i 10 § 1 Kpa przez to, że zostało wydane w zbyt krótkim czasie od zawiadomienia o wszczęciu postępowania, co nie zapewniło skarżącemu możliwości czynnego udziału w postępowaniu, a w szczególności wypowiedzenia się odnośnie zebranego materiału. Skarżący zarzucił nadto naruszenie prawa materialnego, a to: art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o związkach metropolitalnych, art. 5a ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym oraz § 1 ust. 2 i § 3 ust. 1 uchwały nr [...] Rady Miasta R. z dnia [...]r. w sprawie ustalenia zasad i trybu przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami gminy. Jego zdaniem żaden z powołanych w podstawie prawnej zarządzenia przepisów nie ogranicza gminy co do tematyki i zakresu konsultacji. Mogą one być przeprowadzone zarówno w sytuacjach przewidzianych ustawami, jak i w sprawach ważnych dla Miasta R. Taką sprawą jest ewentualne utworzenie związku metropolitalnego. Z kolei nieuzasadnione było powołanie przez Wojewodę art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o związkach metropolitalnych, gdyż nie był on podstawą omawianego zarządzenia. Zdaniem skarżącego dla podjęcia konsultacji nie było konieczne określenie granic metropolii, gdyż istotą konsultacji jest wskazanie ogólnikowej akceptacji społeczeństwa dla wyboru określonego kierunku postępowania czy rozwoju. Tak więc konsultacje mogą być przeprowadzone w każdym temacie.
Odpowiadając na skargę organ nadzoru postulował jej oddalenie, uznając jej zarzuty za chybione. Zdaniem Wojewody skarżący miał dość czasu do ustosunkowania się do wszczętego postępowania. Zaznaczył jednak, że stan faktyczny sprawy był bezsporny, a jej istota leżała w interpretacji przepisów prawa, na którą ewentualne wyjaśnienia skarżącego nie miałoby wpływu. Natomiast co do meritum wywodził, że nie jest dopuszczalny dualizm w kontekście regulacji z art. 5a ustawy samorządowej w tym sensie, że o ile konsultacje są przewidziane ustawowo, to w tym przedmiocie nie można przeprowadzać jeszcze innych konsultacji, jako podejmowanych w innych sprawach ważnych dla gminy.