Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia NSA Zbigniew Kmieciak po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia S.P. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 25 maja 2015 r. sygn. akt I SA/Wr 115/15 w przedmiocie prawa pomocy w zakresie częściowym w sprawie ze skargi S.P. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 28 listopada 2014 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2010 r. postanawia: oddalić zażalenie.
We wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi S.P. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z 28 listopada 2014 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2010 r., Skarżący podał, że nie prowadzi działalności gospodarczej i nie osiągnął dochodów wskazanych przez organy podatkowe w zaskarżonych decyzjach. Jedynym dochodem Skarżącego jest wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę. Z dokumentów przedłożonych na wezwanie referendarza sądowego wynika, że wynagrodzenie Skarżącego wynosi 1.234,53 zł netto. Skarżący nie posiada rachunków bankowych, ma natomiast kartę kredytową z przyznanym limitem 2.700 zł (wykorzystywanym w pełni). Miesięczne wydatki Skarżącego obejmują alimenty (300 zł), spłatę karty kredytowej (300 zł), pozostała część wynagrodzenia przeznaczana jest na opłaty, żywność, środki higieny, odzież, itp. Wnioskodawca nie posiada żadnych środków transportu, nieruchomości, mieszka w wynajętym mieszkaniu. Za 2013 r. Wnioskodawca uzyskał przychód ze stosunku pracy w wysokości 14.400 zł.
Postanowieniem z 10 marca 2015 r. referendarz odmówił Skarżącemu przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie, a po wniesieniu sprzeciwu na powyższe rozstrzygnięcie sprawa została poddana pod rozpoznanie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu. Zaskarżonym postanowieniem sąd administracyjny pierwszej instancji odmówił Wnioskodawcy przyznania prawa pomocy, wskazując, że Skarżący nie uczynił zadość wezwaniu z dnia 29 kwietnia 2015 r. i nie przedłożył oświadczenia o stanie majątkowym swojej żony oraz wydruków historii rachunków bankowych, lokat bankowych oraz kart kredytowych swojej żony za ostatnie trzy miesiące. Skarżący uchylił się również od przedstawienia aktualnego, szczegółowego - określonego kwotowo - zestawienia ponoszonych miesięcznie wydatków przez Skarżącego i jego rodzinę (opłaty, żywność, środki higieny, ubrania, lekarstwa, spłata kredytów, inne) ze wskazaniem źródeł ich finansowania. Sądowi nie są więc znane wydatki strony (poza wysokością alimentów na rzecz syna i opłatą za wynajem mieszkania), które można by zestawić z deklarowanymi dochodami 4-osobowej rodziny i w ten sposób zweryfikować wiarygodność jego twierdzeń.
Powyższe postanowienie Skarżący zaskarżył zażaleniem.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 245 § 1 P.p.s.a., prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Zgodnie z jednolitą linią orzeczniczą Naczelnego Sądu Administracyjnego (np. postanowienie z dnia 4 stycznia 2011 roku w sprawie o sygn. akt II FZ 681/10), z art. 246 § 1 pkt 2) P.p.s.a. wynika, iż ciężar dowodu spoczywa na stronie, która ubiega się o przyznanie prawa pomocy. Zgodnie z art. 252 §1 P.p.s.a, wniosek o przyznanie prawa pomocy powinien zawierać dane o stanie majątkowym i dochodach, a jeżeli wniosek składa osoba fizyczna, ponadto dokładne dane o stanie rodzinnym oraz oświadczenie strony o niezatrudnieniu lub niepozostawaniu w innym stosunku prawnym z adwokatem, radcą prawnym, doradcą podatkowym lub rzecznikiem patentowym. Warunkiem przyznania omawianego uprawnienia procesowego jest przedstawienie przez wnioskodawcę w sposób nie budzący wątpliwości swej sytuacji majątkowej i rodzinnej, na podstawie której Sąd będzie mógł dokonać oceny zaistnienia w konkretnej sprawie przesłanek przyznania prawa pomocy. W sytuacji gdy oświadczenie strony zawarte we wniosku o przyznanie prawa pomocy, okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych lub budzi wątpliwości, Sąd ma możliwość wezwania strony do złożenia w zakreślonym terminie, dodatkowego oświadczenie lub przedłożenia dokumentów źródłowych dotyczących jej stanu majątkowego i dochodów (por. art. 255 P.p.s.a.).