Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gliwicach - Łukasz Strzępek po rozpoznaniu w dniu 5 września 2012 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi J. P. na zarządzenie Burmistrza P. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy w kwestii wniosku skarżącego o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych postanawia: oddalić wniosek o przyznanie prawa pomocy
Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału z dnia 19 lipca 2012 J.P. został wezwany do uiszczenia wpisu od skargi w kwocie 300 zł. W terminie wyznaczonym dla dokonania tej czynności skarżący, na druku urzędowego formularza, złożył wniosek o zwolnienie go od kosztów sądowych. W druku formularza wnioskodawca podał, że nie posiada zatrudnienia, dochodów ani też żadnego majątku.
Ponieważ informacje zawarte w druku formularza uniemożliwiały ocenę sytuacji materialnej strony, pismem z dnia 14 sierpnia 2012 r. J. P. został wezwany do:
- udokumentowania wydatków związanych z utrzymaniem się: opłat za energię elektryczną, dostawy gazu, wody itp.,
- podania z jakiego źródła (wynagrodzenie za pacę, renta, emerytura, umowa zlecenia) skarżący czerpie środki na utrzymanie się i udokumentowanie ich wysokości,
- wskazania powierzchni (w m2) lokalu mieszkalnego lub budynku w którym obecnie wnioskodawca zamieszkuje oraz wskazania do kogo należy ta nieruchomość i w oparciu o jaki tytuł prawny z niej korzysta,
- nadesłania zaświadczenia o uzyskaniu statusu osoby bezrobotnej, pozbawionej prawa do zasiłku.
W odpowiedzi, w piśmie z dnia 28 sierpnia 2012 r. wnioskodawca odwołał się do treści dokumentów złożonych w sprawie o sygn. akt I SA/Gl 990/10, wskazał, że wszelkie rachunki za media reguluje I.K., która wszakże jest dlań osobą obcą i nie prowadzi z nim wspólnego gospodarstwa domowego. Skarżący podał, że nie uzyskuje żadnych dochodów poza okazjonalnymi wpływami (np. za sprzedaży złomu z rozebranej szklarni) a posiadane przezeń rachunki bankowe zostały zajęte przez komornika.
Rozpoznając wniosek o przyznanie prawa pomocy zważono co następuje:
Przepis art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r. Poz. 270. - zwana dalej P.p.s.a.) konstytuuje zasadę odpłatności postępowania sądowoadministracyjnego. Wyjątkiem od niej jest możliwość przyznania prawa pomocy, które stosownie do treści art. 245 §1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi może zostać przyznane stronie w zakresie całkowitym lub częściowym.
Przyznanie prawa pomocy w postaci zwolnienia od kosztów sądowych może nastąpić wobec osoby fizycznej, która wykaże że nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania sądowego bez uszczerbku w utrzymaniu swoim oraz swojej rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.).
Przede wszystkim, przy ocenie wniosku o przyznanie prawa pomocy zasadnicze znaczenie mają informacje uzyskane od strony na temat jej statusu materialnego. Nieprzypadkowo bowiem ustawodawca w art. 246 § 1 pkt 1 P.p.s.a. posłużył się zwrotem "wykaże". Oznacza to, że to na osobę ubiegającą się o przyznanie prawa pomocy został przerzucony ciężar przedstawienia swojej sytuacji materialnej w taki sposób, aby przekonać o zasadności złożonego wniosku. Instrumentem służącym wyjaśnieniu wątpliwości w tym zakresie jest wezwanie, o którym mowa w art. 255 P.p.s.a. Uzyskanie dodatkowego oświadczenia strony lub dokumentów źródłowych dotyczących jej stanu majątkowego w trybie art. 255 P.p.s.a. służy uzupełnieniu stanu wiedzy sądu o sytuacji strony (por. postanowienie NSA z dnia 28 stycznia 2009 r. sygn. akt II GZ 332/08 - System Informacji Prawniczej Lex nr 551914). Konsekwencją uchylenia się od tego obowiązku lub udzielenia niekompletnych informacji może być odmowa przyznania prawa pomocy (tak orzekł NSA np. w postanowieniu z dnia 30 lipca 2009 r. sygn. akt I FZ 180/09 - Lex nr 552208, w postanowieniu z dnia 28 lipca 2009 r. sygn. akt I OZ 744/09 - Lex nr 552504, w postanowieniu z dnia 23 marca 2012 sygn. akt I OZ 184/12 - 1136769 oraz w postanowieniu z dnia 28 marca 2012 r. sygn. akt I OZ 182/12 - Lex 1136768).