Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Ryszard Mikosz, Sędziowie WSA Bożena Pindel (spr.), Anna Tyszkiewicz-Ziętek, Protokolant Karolina Czaplicka, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 września 2012 r. sprawy ze skargi J. J. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] nr [...] w przedmiocie ulg w spłacaniu należności pieniężnych, do których nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej uchyla zaskarżoną decyzję w części utrzymującej w mocy punkt II decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] nr [...]
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] (nr [...]) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej ZUS) utrzymał w mocy decyzję z dnia [...] (nr [...]), którą odmówił J. J. umorzenia odsetek za zwłokę w wysokości [...] zł naliczonych od należności z tytułu nie opłaconych w terminie składek, w części finansowanej przez osoby ubezpieczone nie będące jednocześnie płatnikami składek.
Do wydania zaskarżonej decyzji doszło w następującym stanie faktycznym.
Skarżąca J.J. pismem z dnia 3 listopada 2010 r. wystąpiła do ZUS z wnioskiem o umorzenie zaległości z tytułu nieuregulowanych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, przez płatnika K.B., powstałych w związku z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą do roku 2004. Podniosła, że K.B., który był jej ojcem zmarł w dniu 28 maja 2004 r., spadek po zmarłym nabyła wprost żona M.B. oraz córka J.B. (po mężu J.) po ½ każda. W dniu 31 grudnia 2009 zmarła M.B., po której spadek wprost nabyła córka J. obecnie J.. Skarżąca podniosła, że przyjmując spadek nie wiedziała nic o długach swego ojca K.B. z tytułu nieopłaconych składek za ubezpieczenie społeczne, zdrowotne oraz FP i FGŚP, które powstały w okresie kiedy była jeszcze uczennicą liceum, natomiast w domu nie znalazła jakichkolwiek dokumentów pozwalających na ustalenie sytuacji finansowej po rodzicach. Ponadto J.J. podała, że od 2010 r. jest mężatką, jest osobą bezrobotną poszukującą pracy, jedynie jej mąż jest zatrudniony na podstawie umowy zlecenia, a jego wynagrodzenia waha się w granicach 1100-1700 zł miesięcznie. Skarżąca wskazała, że w skład spadku wchodzi własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego położone w C. przy ul. [...] o powierzchni 46,7 m 2, w którym zamieszkuje wraz z mężem oraz prawo użytkowania wieczystego gruntu położonego w C. przy ul. [...], na którym posadowiony jest garaż nr [...].
Decyzją z dnia [...] ZUS działając na podstawie art. 83 ust. 1 pkt. 3, art. 28 ust. 2 i 3a w związku art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) - dalej u.s.u.s., po rozpatrzeniu z wniosku otrzymanego z dnia 3 listopada 2010 r.:
- w punkcie I umorzył należności z tytułu składek w części finansowanej przez płatnika składek w łącznej wysokości [...] zł, w tym składki na ubezpieczenia społeczne za okres 12/1999-06/2003, składki na ubezpieczenie zdrowotne za okres 12199/99-06/2003, składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres 02/2000-06/2003, wraz z odsetkami naliczonymi na dzień zgonu płatnika, tj. 28 maja 2004 r.,
- w punkcie II wskazanej decyzji odmówił umorzenia odsetek za zwłokę w wysokości [...] zł finansowanych przez płatnika składek, naliczonych od należności z tytułu nie opłaconych w terminie składek w części finansowanych przez osoby ubezpieczone nie będące jednocześnie płatnikami składek.
W uzasadnieniu punktu I decyzji ZUS, w oparciu o materiał dowodowy zgromadzony w toku postępowania uznał, że w sprawie nie wystąpiły przesłanki z art. 28 ust. 3 punkt 1 - 5 u.s.u.s., lecz w ocenie organu wystąpiła przesłanka wymieniona w punkcie 6 wymienionego przepisu. Zadaniem organu jest bowiem oczywiste, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przekraczającej wydatki egzekucyjne. Również organ uznał, że skarżąca wykazała w oparciu o przepis art. 28 ust. 3a u.s.u.s. oraz wydanego na podstawie art. 28 ust. 3b przepisu § 3 ust. 1 punkt 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 31 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz. U. Nr 141, poz. 1365), że opłacanie wymienionych należności pozbawiłoby ją oraz rodzinę możliwości zaspokajania niezbędnych potrzeb życiowych. Podkreślił ponadto organ, że na skarżącą jako następcę prawnego zmarłego płatnika składek, decyzją z dnia [...], "przerzucono odpowiedzialność" ze wskazanego tytułu.