Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi - Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Paweł Kowalski (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Paweł Janicki Sędzia WSA Tomasz Adamczyk Protokolant: St. sekretarz sądowy Alina Kaczmarek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 listopada 2017 r. sprawy ze skargi Syndyka Masy Upadłości "A" Spółki z o.o. z siedzibą w K. na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Ł. z dnia [...] r. nr [...] [...] w przedmiocie określenia zobowiązania podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych 1. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego Ł - G z dnia [...]r. nr [...] UNP: [...]; 2. zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Ł. na rzecz strony skarżącej kwotę 207 (dwieście siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Ł., decyzją z [...] r. utrzymał w mocy decyzję Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego Ł.-G. z [...] r., w przedmiocie określenia Syndykowi Masy Upadłości A spółki z o.o. w K. zobowiązania podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.
Z akt sprawy wynika, że 11 stycznia 2013 r. A nabyła od B spółki z o.o. nieruchomość oznaczoną jako działka gruntu nr 349/8 oraz nr 349/9, położoną w Ł. przy ulicy A 3/5 o łącznym obszarze 6 989 m2 za cenę 400 000 zł. Tytułem podatku od czynności cywilnoprawnych sporządzający akt notarialny pobrał jako płatnik kwotę 8 000 zł.
Organ pierwszej instancji ustalił, iż wartość przyjęta przez strony umowy nie odpowiada wartości rynkowej, wobec czego postanowieniem z [...] 2017r. wszczął postępowanie podatkowe w sprawie określenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych, po czym wezwał podatnika do zmiany wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej, podając wartość wg własnej, wstępnej oceny - 800 000 zł.
W odpowiedzi Syndyk Masy Upadłości A w upadłości (postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości spółki z 29 sierpnia 2016 r.) złożył wyjaśnienia dołączając do nich operat szacunkowy określający wartość rynkową prawa własności nieruchomości na dzień 11 stycznia 2013 r., na kwotę 425 000 zł. Organ uznał, iż przedłożony operat uzasadnia określoną wartość i przyjął ją jako podstawę opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Powyższe znalazło odzwierciedlenie w decyzji z dnia [...] r. którą określono zobowiązanie z powyższego tytułu w kwocie 8 500 zł.
W odwołaniu Syndyk Masy Upadłości A w upadłości zarzucił naruszenie:
- art. 144 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2016 r., poz. 2171 ), poprzez jego niezastosowanie i prowadzenie postępowania podatkowego z udziałem A spółki z o.o. z siedzibą w K. z pominięciem Syndyka Masy Upadłości, podczas gdy wszelkie postępowania podatkowe dotyczące masy upadłości powinny być wszczęte i prowadzone wyłącznie przez syndyka albo przeciwko niemu, co jednocześnie stanowi naruszenie art. 122 ust. 1 ustawy Ordynacja podatkowa,
- art. 236 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe przez jego niezastosowanie i prowadzenie niniejszego postępowania podatkowego, podczas gdy żądana przez organ podatkowy wierzytelność powinna zostać zgłoszona w odpowiednim terminie sędziemu komisarzowi,
- art. 6 ust. 2 oraz ust. 4 ustawy z dnia 9 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 833 ze zm.), a także art. 122 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017r., poz. 201 ze zm.), poprzez błędne ustalenia wartości rynkowej podstawy opodatkowania na podstawie wyceny wartości przedmiotu czynności cywilnoprawnej na podstawie cen z 2016 r. a nie z okresu zawarcia przedmiotowej umowy.
Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Ł., w uzasadnieniu wskazanej na wstępie decyzji z [...] r. przypomniał, że Sąd Rejonowy dla Ł.-Ś. w Ł. postanowieniem z [...] r. ogłosił upadłość A oraz wyznaczył syndyka masy upadłości. Postanowienie to z mocy art. 51 ust. 2 Prawa upadłościowego było skuteczne i wykonalne z chwilą jego wydania. Od tej chwili jedyną osobą uprawnioną do reprezentowania upadłej spółki stał się syndyk, co wynika to z treści art. 144 § 1 tej ustawy. Organ dodał, że z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci legitymację do występowania w sprawach dotyczących masy upadłości, pozostaje natomiast stroną w znaczeniu materialnoprawnym, jako podmiot stosunku materialnoprawnego. Syndyk zaś jest stroną ale w ujęciu procesowym, czyli tylko on może podejmować czynności prawne w toczących się postępowaniach sądowych czy też administracyjnych. Jednak zapadłe rozstrzygnięcia w ujęciu materialnoprawnym dotyczyć będą praw i obowiązków upadłego. Określone zobowiązania podatkowe będą realizowane z majątku upadłego, nie zaś z majątku syndyka. Zdaniem organu należy zatem rozróżnić formalną legitymację procesową syndyka i materialnoprawną legitymację upadłej spółki. W sensie formalnym stroną jest syndyk, w sensie materialnoprawnym legitymację procesową posiada upadła spółka. Wobec tego organ stwierdził, że w oznaczeniu strony w wydanych przez organ pierwszej instancji pismach i aktach administracyjnych istotnie zabrakło powołania syndyka masy upadłości, jednak w sprawie została zagwarantowana zasada czynnego udziału strony w postępowaniu podatkowym poprzez udział tegoż syndyka. Nadto syndyk nie wskazał innego adresu do doręczeń niż adres upadłej spółki zatem doręczenia wystosowanej przez organ pierwszej instancji korespondencji należy uznać za skuteczne.