Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia NSA Szczepan Prax Sędziowie Sędzia WSA Teresa Kurcyusz - Furmanik (spr.) Sędzia NSA Tadeusz Michalik Protokolant st. sekr. sąd. Agnieszka Wita-Łyskawa po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 października 2008 r. sprawy ze skargi M. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie zaliczki alimentacyjnej 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta K. z dnia [...] nr [...], 2. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana, 3. przyznaje adwokatowi I. D. kwotę [...] zł (słownie: [...] złotych) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
Decyzją z dnia [...] Nr [...] wydaną z upoważnienia Prezydenta Miasta K. na podstawie art. 15 i art. 18 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej ( Dz. U. Nr 86 poz. 732) stwierdzono, iż zaliczka alimentacyjna wypłacona M. P. w okresie od [...] do [...] w kwocie [...] zł została nienależnie pobrana i zobowiązano stronę do spłaty pobranego świadczenia wraz z ustawowymi odsetkami
Stanowisko swoje oparł organ o informację o uzyskaniu przez stronę wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia w okresie pobierania zaliczki alimentacyjnej, a to od [...] do [...], co miało wpływać na przekroczenie kryterium dochodowego uprawniającego do pobierania zaliczki alimentacyjnej w podwyższonej wysokości.
Strona, zdaniem organu, nie wykonała ciążącego na niej obowiązku, o którym mowa w treści art. 25 ustawy o świadczeniach rodzinnych, gdyż przekazała informację o uzyskiwaniu dochodu z tytułu zatrudnienie z opóźnieniem, a nie niezwłocznie, jak stanowi przepis.
W związku z powyższym uznano świadczenia wypłacone po dacie zaistnienia zmiany w sytuacji dochodowej, jako nienależnie pobrane w rozumieniu art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych i zażądano ich zwrotu.
W ustnym odwołaniu wniesionym od opisanej wyżej decyzji M. P. zakwestionowała stanowisko organu podkreślając, iż dostępne jej źródła informacji pozwoliły na przekonanie o należnych jej w podwyższonej wysokości świadczeniach także w sytuacji uzyskiwania wynagrodzenia za pracę. Jej zdaniem nie miała świadomości, iż przekracza kryterium dochodowe, więc nie miała również świadomości, iż zaliczka alimentacyjna pobierana jest przez nią w kwocie nienależnej.
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K., po dokonaniu analizy stanu faktycznego i prawnego sprawy, zwróciło uwagę na fakt, iż odwołująca zapoznała się z warunkami uprawniającymi do otrzymania zaliczki alimentacyjnej oraz z pouczeniem o zasadach przyznawania zaliczki.
Strona poinformowała organ o uzyskiwaniu wynagrodzenia za pracę w [...], mimo, iż podjęła zatrudnienie od [...]. Po uzyskaniu powyższej informacji wszczęto postępowanie w sprawie zmiany decyzji w przedmiocie wysokości zaliczki alimentacyjnej. Postępowanie to zakończone zostało decyzją z dnia [...] NR [...] wydaną na podstawie art. 10a ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej. W orzeczeniu tym ustalono, iż w okresie od [...] do [...] M. P. przysługiwała zaliczka alimentacyjna w wysokości [...] zł na każde z jej [...] małoletnich dzieci.
Zdaniem Kolegium wydana decyzja uzasadniała wszczęcie postępowania w sprawie nienależnie pobranej zaliczki alimentacyjnej, gdyż od daty zaistnienia zmiany sytuacji rodzinnej ustalonej w trakcie postępowania w sprawie uchylenia decyzji przyznającej zaliczkę alimentacyjną w podwyższonej wysokości wypłacone zostały świadczenia nienależne.
Powołując się na przepis art. 15 ustawy z dnia 22 kwietnia 2005r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej Kolegium uznało, iż osoba która pobrała nienależne świadczenie zobowiązana jest do jego zwrotu. Mając natomiast na względzie przepis art. 30 ust. 2 ustawy o świadczeniach rodzinnych, stosowany odpowiednio na podstawie odesłania zawartego w art. 18 ust. 2 ustawy o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej, za świadczenie nienależne uważa się świadczenie rodzinne wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierająca świadczenia, a także świadczenia rodzinne wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń rodzinnych, jeżeli osoba pobierająca te świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania.